Sporun ülke ekonomilerine etkileri

Toplumları bu denli etkileyen spor endüstrisinin ülke ekonomilerine etkileri de mutlaka olacaktır. Spor organizasyonları ülkenin gelişimine ve tanıtımına katkı sağlarken bazen de olumsuz etkileri olabilmektedir.

Spor; bir ülkenin sosyo-ekonomik kalkınmasının önemli bir unsuru olduğunu düşünürsek, günümüzde toplumlarda var olan sosyal, politik ve ekonomik koşullar altında birbirleriyle etkileşim içinde olan insanlar tarafından oluşturulan sosyal dünyanın bir yönü olarak kabul edilmektedir. Büyük spor organizasyonlarının yürütülmesi altyapıyı geliştirmeye yardımcı olması, istihdam yaratması, yabancı sermayenin girişini sağlaması, yeni sporcular yaratması ve ülkenin ekonomik gelişimine önemli ölçüde katkılar sağlayacaktır. Büyük spor etkinlikleri düzenlendiği şehrin kentsel altyapısının büyük ölçüde gelişmesi ve hatta yenilenmesinin yanı sıra, artan uluslararası ün, buna bağlı olarak artan turist sayısı ve bunlarla ilgili uzun vadeli sosyolojik ve ekonomik yararlar açısından, düzenlendiği şehir ya da ülkeye ekonomik getiriler sağladığını bilgiler ışığında biliyoruz. Spor etkinlikleri ülke ekonomilerine katkı sağladığı gibi, bazen ekonomileri zorlayan bir takım zorluklar da oluşturmaktadır.

Örnek vermek gerekirse Atina Olimpiyatları'nda olduğu gibi 14,5 milyar dolar zarar edilerek ekonomik yıkımlara neden de olmuştur. Bu nedenle ülkeler büyük organizasyonlara talip olduklarında ekonomik olarak karşılaşacakları problemleri önceden iyi hesaplamalı ciddi planlamalar ve strateji belirlemeleri yapmalıdır. Spor endüstrisi ekonomik açıdan birçok yansımaları olan bir faaliyettir. Diğer bir yandan spor son yüzyılda ekonomik, sosyal, politik ve ekonomik olarak büyük gelişmeler göstermiş ve ülke ekonomilerine büyük yararlar sağlayan önemli ekonomik araçlardan biri haline gelmiştir. Faaliyetlerinde sporla ilgisi olmayan birçok şirket bile pazarı milyon dolarlar ile ifade edilen spor ekonomisi ile ilgilenmeye ve büyük yatırımlar yapmaya başlamış ,sponsorluk süreçlerinde artık spor alanı olmayan bir çok firmayı spor yatırımları sayesinde tanır hale geliyoruz. Ancak artık sponsorlukların da topluma faydalı sürdürülebilirlik konusunda bir plan sunması sponsorluk konusunda büyük organizasyonlar da söz sahibi olacağını da belirtelim. Bu arada olimpiyatlar için maliyetlerin kış ve yaz olimpiyatları olarak istatistiksel olarak ayrı değerlendirilmesi gerekir. Bugüne kadarki en pahalı yaz olimpiyatlarının Londra 2012’de 15 milyar dolar ve Barcelona 1992 9,7 milyar dolara mal olduğu bilgisini de paylaşmak isterim.

Bu kadar kapsamlı bir yapının avantaj ve dezavantajlarına bakalım

Avantajları

Şehir ya da ülkenin tanınırlığını artırma, uzun vadeli yatırım, iş fırsatları, sportif etkinliklere katılımda isteği artırma ve kısa vadeli ekonomik faydalar

Dezavantajları ise;

Stadyumların yapım maliyeti, kısa süreli kullanım, olumsuz tanıtım potansiyeli, güvenlik maliyeti gibi olumsuz etkileri de görülmüştür.

Özetle;

Ekonomik beklentiler spor organizasyonu düzenleme isteğinin genellikle en önemli nedeni olmaktadır. Spor organizasyonlarını düzenlemek için yarışan ülkelerin ekonomik beklentileri istihdam yaratma, ekonomik aktiviteler ve turizmi canlandırma olarak belirtilmektedir. Spor organizasyonlarını düzenlemek için yarışan ülkelerde uzun dönemde kalıcı iş alanları yarattığı, tanınırlığın ve turizmin arttığı, toplumun eğitim ve kültürel seviyesinin arttığı belirtilmektedir. Bunun aksine yetersiz sponsorluk, finansman hataları, altyapı ve üstyapı eksiklikleri, aşırı yatırımın geri dönüşümünün zorluğu ve beklentilerin karşılanamaması spor organizasyonlarının olumsuz ekonomik etkileri arasında belirtilmektedir.

Olimpiyatlar ve FIFA Dünya Kupası başta olmak üzere büyük spor organizasyonlarına ev sahipliği yapmak ülkeler açısından hem ekonomik hem de uluslararası prestij boyutu ön plana çıkan etkinlikler haline gelmiştir. Etkinliklerin gerçekleştirileceği ülkelerin seçilmesi hususunda hiç kuşkusuz ülkelerin sahip olduğu altyapı imkânları başta olmak üzere bir bütün olarak gelişmişlik düzeyleri ve diplomatik ilişkilerin iyi yürütülmesi de önemli faktörler arasında sayılmaktadır. Bizim de ülke olarak nitelikli tesislerimizde daha önce yaptığımız ev sahiplikleri gibi, önümüzdeki yıllarda da nitelikli spor organizasyonları yapabilme kapasitemizin olduğunu düşünüyorum.

Kaynak : Seçkin Renklibay / TRT SPOR