Euroleague'de Final-Four'a ambargo koyan Türkler

2000’li yılların başlarında İstanbul’un iki köklü kulübü Fenerbahçe Beko ve Anadolu Efes, Avrupa’nın en prestijli kupası THY Avrupa Ligi'nde bir üst turu görebilirlerse ülkemiz mutluluğa boğuluyordu. Ancak 2014'te her şey değişti...

İki Devin Kısaca Tarihçesi

Fenerbahçe basketbol 1913 yılında kurulmasına rağmen, araya giren savaşlar ve yeni bir Türk devletinin kurulmasından sonra, 1944 yılında gerçek anlamda basketbol faaliyetlerine başlamıştır. Profesyonel basketbol liginden önce 3 şampiyonluk elde eden takım, ligin kurulmasından sonra 10 şampiyonluk, 7 Türkiye kupası,7 Cumhurbaşkanlığı Kupası ve 1 Türk Havayolları Euroleague kupası kazanıp Türkiye’de en fazla şampiyon olan ikinci takım olmuştur.

Türkiye profesyonel basketbol ligi kurulmasından bu yana tüm sezonlarda mücadele eden ekip, kadrosunda çeşitli yıllarda Bogdan Bogdonaviç,Anthony Bennett, Sarunas Jasikevicius, Mirsad Türkcan, Ekpe Udoh,İbrahim Kutluay gibi dünyaca ünlü yıldızları barındırdı. 2006 yılında Türkiye’nin diğer büyük bir kulübü olan Ülker ile birleşerek Fenerbahçe Euroleague de A lisansı almaya hak kazandı. Ancak Avrupanın devlerinin arasına sonsuza kadar adını yazdırmayı 2013 yılında dünyaca ünlü, hatta bir çoğuna göre Avrupanın en büyük koçu Zeljko Obradovic ile anlaşarak yaptı.

Türkiyenin en çok şampiyon olan takımı Anadolu Efes, 1976 yılında kurulmuştur. Birinci lige çıktığı ilk sezon olan 1978-1979 sezonunda şampiyon olarak o yıllardan en büyüklerden biri olacağının sinyalini vermiştir. 15 Türkiye basketbol ligi şampiyonluğu,12 Türkiye kupası şampiyonluğu,13 cumhurbaşkanlığı kupası şampiyonluğu,1 Koraç Kupası şampiyonluğu ve 2 Türk Havayolları Euroleague şampiyonluğunu elde etmiştir. Anadolu Efes bizlere Shane Larkin, Marcus Brown, Antonio Granger, Larry Richard ve Hidayet Türkoğlu gibi yıldızları izleme şansı sundu. 2015 den sonra ,Shane Larkin, Vasilije Micic,Braynt Dunston gibi yıldızlarla anlaştıktan sonra Türkiyenin en iyi koçlarından birisi Ergin Ataman’ı takımın başına getirerek Avrupa’nın en iyisi olacaklarını göstermişlerdi. İki güzide takımımızın amborga koyduğu yıllara nasıl geldiğini ne süreçten geçtiğini kimlerle karşılaştığını araştırıp yazıya geçirirken tekrar heyecanlanmaya başladım açıkçası.

Avrupa’ya Merhaba

2000-2001 sezonu ve 2001-2002 sezonu Avrupa’da çift başlılığın olduğu sezondur. Fibanın düzenlediği Suproleague ile Euroleague Basketboll tarafından düzenlenen iki büyük kupa vardır.Panathinaikos-CSKA-Efes-Maccabi-Ülker gibi takımlar Suprolegueyi seçerken, Euroleague de italyan-ispanyol takımlarının üstünlüğüyle geçildi. 2002-2003 sezonu ile tekrar tek bir çatı altında toplanan Avrupa takımları Barcelona da düzenlenecek Eeuroleague final fouru için kıran kırana mücadele etti. Ne yazık ki hem Anadolu Efes hem de sonradan Fenerbahçe ile birleşecek olan Ülker Basketbol kupaya son 16 da veda ettiler. O sezon için belki de tek tesellimiz ikinci en iyi takıma seçilen Anadolu Efesli oyun kurucu Marcus Brown’u unutmamak gerekir, Ülkersporlu Joseph Blair da sezon boyu en iyi verimlilik ortalamasında 3. sırayı almıştı. 2004-2005 sezonu ile Euroleague sisteme bazı eklemeler getirerek son 16’dan sonra direkt final four düzenlemeyip, 2 galibiyet alanın final foura kalacağı bir çeyrek final etabı getirdi. Hem Ülker hem de Anadolu Efes kendilerini çeyrek finale atmayı başarsalar da, Ülker CSKA Moskova’ya 2-0 ile Anadolu Efes ise Panathinokasa 2-1 ile yenilerek çeyrek finalde kupaya veda ettiler. Bundan sonra 2014-2015 sezonuna kadar adeta bir kısır döngü gibi ilerledi takımlarımız için Euroleague ne Fenerbahçe Ülker ne de Anadolu Efes çeyrek finalden öteye geçemedi. Çeyrek finallerde elenmelerine rağmen bazen aldığımız birer galibiyetler ile tatmin olmaya çalışıyorduk. Öğrenilmiş çaresizlikten öteye gidemiyor Avrupa’nın büyük kulüpleri ile hiçbir zaman boy ölçüşemeyeceğimiz kanısına gitgide alışır duruma gelmiştik. Kalburüstü iki takımımız var ve çeyrek finalden ötesi bizim için dibi görünmeyen bir okyanustan başka bir şey değildi.

Şahlanışın Ayak Sesleri

Ta ki 2014 – 2015 sezonuna kadar, büyük maliyetlerin altına imza atan Fenerbahçe Ülker(o sezonki adı) Avrupa’nın en iyi koçlarından birisi olan Obradoviçle anlaşmış, ve kadrosuna Bojan Bogdonavic ve Bogdan Bogdonavic’i katmıştı. O sene Amerikada bir NBA takımı olan Brooklyn Nets’i 101-96 yenerek bu sene büyük başarılara imza atacağının sinyallerini vermişti. Çeyrek finale kadar iki takımımız da sorunsuz gelmişti. Anadolu Efes, o sene şampiyon olacak Real Madrid’e çeyrek finalde 3-1 kaybederken, Fenerbahçe Ülker ise Maccabi Tel Aviv’i 3-0 gibi rahat bir skorla geçerek adını ilk defa final foura yazdırdı. Yarı finalde takımın önemli oyuncularının sakatlıkları yüzünden Real Madrid’e 96-87 kaybederek sezonu 4. sırada kapadı. Bundan sonra artık Türk Takımlarının Final Four amborgosu başlamıştı. 2014-2015 sezon için ayrıca önemli bir gelişmede sezonun en değerli oyuncusu Fenerbahçe Ülker’den Nemanja Bjelica olmuştu. 2015-2016 sezonuna mutlak şampiyonluk parolası ile başlayan bir Fenerbahçe Ülker ilk turu ikinci turu rahat bir şekilde lider tamamladıktan sonra, çeyrek finalde geçen sezon yarı finalde kaybettiği Real Madrid’i 3-0 gibi net bir skorla geçti. Final Four’un ilk maçında İspanyol takımı Laboral Kutxa’yı 88-77 ile rahat geçerek adını finale yazdırmıştı. Skandal hakem kararlarının olduğu final maçında CSKA Moskova’ya; 20 sayıdan geri gelerek uzatmaya giden maçta 101-96 kaybetmişti.

Artık Sular Kaynıyor ve Kupayı Türkiye’ye Çağırıyorduk

2016-2017 sezonu Final Four’u İstanbul da düzenlenecekti kupa adeta ayağımıza kadar gelmişti ve buradan geri göndermek olmazdı. Ayrıca o sene Türk Havayolları Euroleague organizasyonuna 4 takımımızla katılmıştık; Anadolu Efes, Fenerbahçe, Galatasaray, Darüşşafaka. Euroleague yönetimi bir kez daha sistem değişikliğine giderek 16 takımın hepsinin birbiri ile maç yaptığı bir lig usulüne gitti. Burada ilk sekizde yer alan takımlar çeyrek finalde karsılacaktı. Normal sezonu 8.tamamlayan Darüşşafaka normal sezonu birinci tamamlayan Real Madrid’e çeyrek finalde 3-1 kaybederek kupaya veda etmişti. Normal sezonu 6.sırada tamamlayan Anadolu Efes ise normal sezon 3.sü Olympiakos’a 3-2 yenilerek çeyrek finalde kupaya veda etmişti. Fenerbahçe normal sezonu 5. tamamlasa da çeyrek finalde 3-0 ile Panathinakos’u yenerek İstanbul biletini kapmıştı. Final Four yarı finalinde Real Madrid’i 84-75 ile geçip finalde ise Olympikos’u 80-64 devirmeyi başaran Fenerbahçe tarihinde ilk defa Avrupa’nın en büyük en prestijli kupasını kazanmıştı. Artık final four için tüm otoriteler Türk takımlarını sezon başlamadan favori göstermeye başlamıştı. 2017-2018 sezonuna fırtına gibi başlayan Fenerbahçe normal sezonu ikinci bitirip, çeyrek finalde İspanyol takımı Baskonia’yı 3-1 ile rahat geçerek bir kez daha adını final foura yazdırıp Belgrad’a bileti kapmıştı. Final four yarı finalinde Litvanya ekibi Zalgiris’i 76-67 lik skorla geçen kulübümüz finalde Real Madrid’e 85-80 kaybederek sezonu ikinci tamamladı. Artık Euroleague final fourunun gedikli takımlarından birisi olduğunu herkese kanıtlamıştı.O sezon Anadolu Efes için tam bir hayal kırıklığı olmuş normal sezonu sonuncu sırada bitirerek kupaya veda etmişlerdi. Bundan büyük bir ders çıkaran Anadolu Efes 4 gözle yeni koçu ve yeni transferleri ile gelecek sezonu sabırsızlıkla bekliyordu.

2018-2019 Sezonunda Sahnede Yeni Bir Sihirbazımız Daha Var; Anadolu Efes

Shane Larkin, Vasılije Micic,Bryant Dunston gibi süper starların başına Türkiyen’in en kariyerli koçlarından birisi olan Ergin Atamanı getirmişlerdi. Normal sezona Fenerbahçe alışkanlık haline getirdiği gibi ışık hızında başladı. 30 maçta sadece 5 mağlubiyet alarak normal sezonu 1. Bitirip çeyrek finalde Zalgiris Kaunas’ı 3-1 ile geçerek adını İspanyadaki Final Foura tekrar yazdırmıştı.Anadolu Efes normal sezonu 4. Sırada bitirip yunan ekibi Panathinakosu da çeyrek finalde 3-0 gibi net bir skorla yazarak adını final foura yazdırmıştı. Türk basketbol tarihinde ilk defa Avrupanın en büyük kupasında final fourda iki takımımı vardı. Final fourda ki şansızlığımız ise iki takımımız yarı finalde birbirine rakip olması oldu. Finalde karşılaşacak güce sahip iki takımımızdan birisi bu turda bu kupaya veda etmek zorunda kaldı. Anadolu Efes’e 73-92 yenilen Fenerbahçe için sezon burada bitmişti. Sahnedeki yeni sihirbazımız finalde CSKA’ya karşı iyi başladığı maçı 91-83 kaybederek 2. olmuştu. O sezon Anadolu Efesli oyuncu Shane Larkin, Bayern Munih’e tam 49 sayı atarak bir maçta gelmiş geçmiş en çok sayı atan oyuncu oldu. Türk Havayolları Euroleague’in en değerli oyuncusu Fenerbahçeden Jan Vesely olunca şampiyon olarak tamamlayamadığımız sene için bir teselli ödülü almış olduk. 2019-2020 sezonu için karabulutlar tüm takımların üzerini kaplamıştı. Normal sezonun 28. haftasından sonra Covid-19 nedeni ile o sezon iptal edildi. Harika ilerleyen takımlarımızdan Efes sezon lideri iken Fenerbahçe ise çeyrek finale adını yazdırabileceği sırada idi. 28 haftada sadece 4 mağlubiyet alan Anadolu Efes o sezon tüm otoriteler tarafından favori gösterilen takımdı. Final four için iki Türk takımını da yine en başa yazmışlardı. Harika bir performans sergileyen Shane Larkin’i kadrosunda tutmuş. Süperstarı gelecek sezon şampiyon olacaklarına inandıran Efes kulübu sayesinde Shane Larkin NBA’ye gitmemişti. 2020-2021 sezonu için Avrupan’ın büyük kulüpleri çok istekli idi özellikle Barcelona kadrosuna yaklaşık 70 milyon Euro maliyetle Nikola Mirotic’i katmıştı. CSKA süperstarlar ile kadrosunu dolduruken tek hedef Almanya Köln’de o kupaya sahip olmaktı. Beklenildiği üzere normal sezonu 1. Barcelona 2. CSKA bitirdi. Normal sezonda temsilcilerimizden Anadolu Efes 3. olurken Fenerbahçe ise 7. olarak adını çeyrek finale yazdırmıştı. Çeyrek finalde Anadolu Efes Real Madrid’i Malatyalının (Simon) inanılmaz üçlüğü ve yerli Lebron, Chris Singleton harika performansı ile 3-2 yenerek final four biletini alırken, Fenerbahçe ise CSKA Moskova’ya kaybedip turnuvaya veda etti. Tüm otoritereler o sezon Barçayı kupanın favorisi gösteriyordu. Final fourda Anadolu Efes, CSKA Moskova’yı 89-86 ile geçerek finale giderken, Barcelona ise İtalya temsilcisi Olimpia Milano’yu 84-82 yenerek finale kalmıştı. Büyük gün geldiğinde Ergin Ataman’ın sihirbazları bir kez daha sahne aldı ve final maçını 86-81 kazanarak sezonu şampiyon olarak tamamladı. Eurolugea final maçı MVP’si ise euroleague tarihinde ilk kez iki oyuncuya verildi; Shane Larkin ve Vasilije Micic.

2021-2022 sezonu başladığında gözler yine bizim takımlarımızda idi. Normal sezonu Barcelona lider bitirmiş ve kupayı bu sefer almak istiyorlardı. Anadolu Efes ise normal sezonu 6. bitirmiş ve Olimpia Milano ile eşleşmişti. Milano’yu playoff da 3-1 geçen temsilcimiz final fourda Olimpiakos ile eşleşmişti. Micic’in son saniyedeki inanılmaz üçlüğü ile Anadolu Efes maçı 77-74 geçmişti. Finalde ise rakip beklenilenin aksine Real Madrid olmuştu. Az skorlu geçen final maçını temsilcimiz 58-57 kazandı ve üst üste ikinci kez Türk Hava Yolları Euroleague kazanmayı başardı. 2022-2023 sezonuna üst üste 3 kez şampiyon olma hedefi ile çıkan Anadolu Efes, normal sezonda play-off sıralamasına giremeyerek büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Fenerbahçe Beko ise normal sezonu 8. bitirip play-off yapsada Olympiakos’a seride 3-2 yenilerek elendi. Bu muhteşem serilerle Türk takımları olmadan bir final four düşünülemez duruma gelmiştir. Sihirbazlar artık mucizeleri Türk halkı için sıradanlaştırmıştı.

*Fenerbahçe Beko, bahsedilen bazı sezonlarda Fenerbahçe Ülker adı ile maçlarını oynamıştır.

Okuduğunuz için teşekkür ederim. Yeni içeriklerle görüşmek dileğiyle.

Kaynak : Gültekin Gündüz - TRT SPOR