Yağlı Güreş Terimleri Sözlüğü

Yağlı güreş, geleneksel Türk sporlarından biri olarak köklü bir geçmişe sahip olan ve genellikle yağlanmış bedenlerle yapılan bir güreş türüdür.

1. Yağlı Güreş: Geleneksel Türk sporu olan ve genellikle yağlanmış bedenlerle yapılan güreş türü.

2. Pehlivan: Yağlı güreşçiye verilen isim. Bu kişilerin güçlü, dayanıklı ve teknik becerilere sahip olmaları beklenir.

3. Başpehlivan: Yağlı güreş turnuvalarında en üst düzeyde başarı göstermiş güreşçiye verilen unvan. Kırkpınar'da baş güreşlerinde rakibini yenen pehlivan Türkiye başpehlivanı unvanını alıyor. Bu unvanı 3 kere üst üste alan başpehlivan altın kemerin daimi sahibi oluyor.

4. Ağa: Eskiye nazaran şimdi sadece bir simge durumunda olsa da ağa, Kırkpınar'ın vazgeçilmez ögelerinin başında geliyor. Eskiden güreşleri düzenleyen, konukları ağırlayan, ödüller dağıtan ağanın pek çok görevi Edirne Belediyesi ve Türkiye Güreş Federasyonu tarafından yapılıyor.

5. Kıspet: Yağlı güreşçilerin giydiği özel kıyafet. Genellikle deriden yapılmış ve vücuda sıkıca oturacak şekilde tasarlanmıştır.

6. Peşrev: Pehlivanın rakibiyle güreşe tutuşmadan önce yaptığı egzersizlerin bütünüdür. Belirli bir ritüeli bulunan peşrev, pehlivanı seyreden güreşçiyi coşturarak, güreşçiye moral de yükler. Hakem heyeti önünde toplanan pehlivanlar, cazgırın tanıtımıyla peşreve başlar. Üç ileri, üç geri gidişten sonra yere sol diz ile çökülür. Önce sağ el yere, dize, dudağa ve alına vurulur. Bu şekilde çayırda gidiş geliş yapılır, bu sırada karşılaşılan rakibin paçaları yoklanır, sırtı sıvazlanır, enseler bağlanır, eller tutuşulur.

7. Güreş Sahası: Yağlı güreşin yapıldığı özel alan veya arena. Genellikle açık havada düzenlenir ve izleyicilere gösteri yapılır.

8. Deste: Bir yağlı güreş maçında, güreşçilerin birbirlerini belirli bir pozisyona getirmek için kullandıkları hareketlerin toplamı.

9. Kazık: Yağlı güreşte rakibin belini kavrayarak onu yerden kaldırmayı hedefleyen teknik.

10. Puanlama: Yağlı güreşte puan sistemi kullanılarak maçın sonucunun belirlendiği süreç. Her hareketin belirli bir puan değeri vardır.

11. Tek Atma: Rakibi tamamen yere düşürme ve kontrol etme hareketi. Tek atma gerçekleştiren güreşçi maçı kazanır.

12. Altın Puan: Eşitlik durumunda uygulanan bir puanlama sistemidir. Belirli bir süre içinde ilk puanı alan güreşçi maçı kazanır.

13. Destan: Yağlı güreşte başarılarıyla ün salmış güreşçilerin hikayelerini anlatan şiirsel anlatım.

14. Heybe: Yağlı güreşçilerin sırtlarına astıkları, maç sırasında tutunmak için kullanılan deriden yapılmış çanta.

15. Kavga Etmek: Yağlı güreşçilerin birbirleriyle mücadele etmek için kıspetlerini kavrayıp güreşe başlaması.

16. Güreşçi Yemini: Yağlı güreşçilerin maç öncesinde verdiği söz, rakibi saygıyla karşılamak ve onurlu bir mücadele yapmakla ilgilidir.

17. Yağlanma: Güreşte, her iki pehlivan da savunma amaçlı yağlanır, yağ sürülen vücut kolay kavranamaz. Pehlivanlar, omuzlarına, göğüslerine, kol ve kispetlerine yağ sürer.

18. Cazgır: "Salavatçı" da denilen cazgır, hakem heyetinin eşleştirdiği pehlivanların adlarını, memleketlerini uygun manilerle söyler, pehlivanları güreşe dua ile davet eder.

19. Davulcu ve zurnacı: Güreşlerin olmazsa olmaz ögelerindendir. Çaldıkları ezgilerle pehlivanları ve seyirciyi coştururken, kimi zamanda güreşteki temponun düştüğünü, vuruşlarıyla pehlivanlara aktarırlar.

20. Kırmızı dipli mum: Kırkpınar'ın davet simgesidir.

21. Taraftar: Yağlı güreş maçlarını izleyen ve güreşçilere destek veren seyircilerin topluluğu.

Bu kapsamlı yağlı güreş terimleri sözlüğü, yağlı güreşin temel kavramlarını anlamak ve bu spor dalına ilgi duyanlara rehberlik etmek için hazırlanmıştır.