Sporda dijitalleşme nereye gidiyor?

Dijital dünyanın önlenemez yükselişi sporu da derinden etkiledi. Hem sporcu bazında hem de organizasyon bazında sporda da büyük değişiklikler var. Peki bu dijitalleşme bizi nereye götürecek? Seçkin Renklibay yazdı.

Spor yıllardır farklı biçimlerde dolaylı ya da doğrudan tüm insanların hayatında küçümsenemeyecek bir yere sahip... Birçok bireyin farklı yollarla yaşadığı bu faaliyet bir sosyal olgu olmanın ötesinde günümüzde her yönüyle incelenmesi gereken bir endüstri haline çoktan geldi. 

Spor alanında branş farketmeksizin teknolojide meydana gelen değişimleri spor alanında da fazlasıyla görüyoruz ve göreceğiz. Gelişimin her alanda süreklilik arz ettiği dünyamızda yeniliklerden faydalanmak kaçınılmaz oldu. Spor ekonomisinin büyümesi ve hata oranının azaltılma gereksinimi, sporun tüm paydaşlarına getirdiği konfor alanı ve spor pazarlama süreçlerinin teknolojiyle birleşmesi gibi birçok neden sayabiliriz. Teknolojiden her alanda faydalanılırken getirdiği olanaklardan sporun yararlanmaması düşünülemezdi bile.

Spor alanında teknoloji özellikle popüler branşların etkisiyle gün yüzüne çıkarken sporun özüne ve doğasına zarar vermeden ancak modern yaşama da adapte edilmesi gerektiği düşünenlerdenim. Özellikle 2000 yılların başından itibaren spor organizasyonları ekonomik etkileri büyümeye başladıkça organizasyonlar sadece spor değil, eğlence olmaya başladı. Bunların sonucunda ise izleyicilere elverişli ortamların sunulması,izleyenlerin alana sadece spor müsabakası için değil iyi vakit geçirecekleri bir yer olarak görülmesini de sağladı.



Eğitim için gittiğim sistem takımı Ajax da maçlarında stadyumların çok amaçlı kullanımına uzun bir süre bizzat şahit oldum. Birçok toplantımız stadyumda yapıldı diyebilirim.Ayrıca restaurant, kulüp resmi satış ofisleri, kültürel etkinlikler alanı gibi birçok alanı içinde barındıran bir stadyum. Günümüzde salonların, stadyumların son teknoloji ekipmanlarıyla donatıldığı,nitelikli spor alanlarını ülkemizde de fazlasıyla görüyoruz. Teknolojiden yararlanmanın bu denli önemli hale gelmesi spor branşı her ne olursa olsun yapılan hataların büyük ekonomik zararlarının en aza indirilmesinin amacının da yolunu açmıştır. Özellikle futbol da çizgi teknolojisi,basketbolda son saniyerlerde atılan sayılar, bireysel spor branşlarında tenis de yine futboldaki benzer çizgi teknolojisi, karate,judo ve yüzme de saniyelerle hatta saliselerle mücadele etme sanırım teknolojiden yararlanma adına bir çok spor branşı için yeterli sebebi içinde barındırıyor diyebiliriz.Yüzmede kulaç gücü ve su altı kameralarla sporcu analizleri gibi bir çok örnek verebiliriz. Spor branşlarında video teknoloji sayesinde antrenörler sporcularını daha detaylı analizleri mümkün hale de getirdi.Bir çok sporcuya koçları yada analiz uzmanları devre arasında ve maç sırasında bile oyunculara geri bildirimlerini bu yöntemle sağlıyorlar.Sanırım teknolojinin iyi yönlerini kullanmak sporun sadece sahadaki sporcuların performanslarının belirleyici olması temel amaç oluyor.

Teknoloji sadece hataları bulmak için değil tabii ki…

Konuya sadece dijitalleşmenin sektördeki hataların azaltılması yönüyle bakmak da doğru değil.Spor yayıncılığında da elde edilen gelirlerin,gelir kalemleri arasında önemli yere sahip olduğunu unutmamak gerekir.Teknolojik imkanlar sayesinde spor branşı farketmeksizin dünyanın bir çok noktasında farklı kanallar aracılığıyla izlenmekte ve spor branşının marka değeri ve bilinirlik düzeyinin artışını da böylelikle sağlamaktadır. Dijital teknoloji sayesinde spor organizasyonları içeriklerini canlı olarak direkt aktarabiliyor ve bazı uluslararası spor federasyonları bunu Tv olmadan direk izleyiciyle buluşturuyor bile. Yayın organlarındaki çeşitlilik ile az izlenen spor branşlarına da artık yer veriliyor diyebiliriz.Bu konuda ülkemizden örnek vermem gerekirse TRT Spor2 kanalı ile amatör spor ve olimpiyatlara hazırlanan tüm branşların müsabakaları da yayınlanarak sektöre olumlu etkilerini görmekteyiz.Bu sayede spor kültürünün oluşması ve sporun alt yapısı anlamında çok faydalı buluyorum.

Sektörde dijitalleşmenin bir diğer etkisi de mobil biletleme alanında gerçekleşti.Ülkemizde de uygulanan bu sistem spor organizasyonlarında turnikelerden çoktan dijital ortamda akıllı cihazlardan giriş yapılıyor. Dijital bilet anlayışı tabi ki her açıdan güvenli olacaktır. Spor organizasyonalarına kimin geldiğinden ,kapılarda oluşacak yığılmaların da önünde geçti diyebiliriz. Bu alanda bir örnek vermem gerekirse IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) oyunlar kitapçığında yer alan maddeye göre Tokyo 2020 yapılsaydı eğer katılımcı ülkelerin milli takımları ve heyetlerin akreditasyon süreçlerini mobil tanıma cihazı ve yüz tanıma sistemiyle spor alanlarına girişleri sağlanacaktı. Bu büyük spor organizasyonuna da bu özelliği umarım önümüzdeki sene bizzat yaşayarak göreceğiz.

Sporda dijitalleşmenin bir etkisi de giyilebilir teknoloji alanında kendini gösterdi.Önemli sporcuların yapmış oldukları sponsorluk anlaşmalarıyla giyilebilir teknolojin ivme kazanmasını sağladılar. Giyilebilir teknoloji demişken sporcuların antrenman ve branşa özgü müsabaka esnasında vücutlarına bağlanan cihazlar yöntemiyle performans değerleri ve genel anlamda sağlık değerleri kontrol edilebilir ve gelişimleri de takip altında diyebiliriz.Bildiğimiz branşların dışında Euroleage organizasyon birliği ve NFL olmak üzere giyilebilir teknolojiden taraftarın sporcuların performans grafiklerini takip edebilecekleri çalışmalara başladılar bile.Bu sayede teknolojik alt yapısına sahip tesislerde akıllı teknolojilerle sporcu verileri taraftarların akıllı cihazlarına anlık verilerle bilgi olarak düşecek ve etkileşimine yeni bir boyut getireceğe benziyor.

E-Spor

Konumuz sporda dijitalleşme ve spor endüstirisine etkileri ise getirdiği yenilikleri bakımından E-spora değinmek gerekiyor diye düşünüyorum. Ülkemizde de federasyon olarak 2 yıl önce kurulan E-spor federasyonu farklı spor branşlarının elektronik ortamda da popüler olduğunu bizlere gösterdi diyebiliriz. Uluslararası alanda bağlı olduğu kuruluş ise merkezi güney kore de bulunan uluslararası e spor birliği ve şu anda bildiğim kadarıyla 47 üyesi bulunmaktadır. Önümüzdeki dönemde ülkemizde de bu alan da spor ve teknoloji etkileşimini göreceğiz ve teknoloji ilerledikçe her branşta bir hayli gündemde olacağa benziyor.
Spor Pazarlamasında yeni yöntemler… 

Spor ve teknoloji etkileşimden bir örnek de spor pazarlaması boyutunda vermek isterim. Brezilya'nın ünlü futbol kulüplerinden Gremio yenilikçi bir fikir ile çeşitli havaalanlarına yerleştirilen otomat sistemleriyle su, bisküvi alır gibi takım forma satışlarını bu yöntemle gerçekleştiriyor. Forma satışlarında pratik pazarlamanın teknoloji ile etkileşimine iyi bir örnek gibi görünüyor. Tüm branşlar için ilham kaynağı olacağa benziyor. Spor da dijitalleşme konusu uzun uzun ve detaylarıyla ele almak gerekir çünkü muhtemelen gelişen teknoloji sayesinde yukarıda yazdıklarımızın yerini çoktan yeni versiyonları almış olacaktır. Spor da dijitalleşmenin bir örneğini de yönetici olarak görev aldığım spor kulüplerinde proje olarak başlatmış olmam ve bunu spor kongrelerinde paylaşmış olmak teknolojiye ne denli önem verdiğimi de gösteriyor. Yönetim alanında spor da dijitalleşme projemde özetle 24 farklı spor branşının 40000 a yakın tüm lisanslı sporcuların alt yapı dahil antrenman takip, müsabaka takip sakatlık süreçleri, alt yapı sporcuları için devamsızlık süreçleri gibi kulübe adım atar atmaz tüm adımların analizlerinin objektif değerlerle branş teknik heyetleri tarafından yapılabileceği bir projeyi yazılımcı ekiple aylarca süren çalışmayla başlatmış olmanın da ne denli faydalı olduğunu hala görüyorum. Özetle spor ve teknoloji gündemimizde hep olacağa benziyor.

Kaynak : Seçkin Renklibay / TRT SPOR