Yazı-tura ile gelen şampiyonluk

EURO 2020’nin açılış maçında A Milli Takımımız ile karşılaşacak İtalya’nın turnuva tarihindeki tek şampiyonluğunda, “yazı-tura” zaferi yatıyor... Bu ilginç hikayeye birlikte göz atalım.

İlk kez 1960 yılında düzenlenen Avrupa Futbol Şampiyonası, Sovyetler Birliği’nin zaferiyle sonuçlanmıştı. 4 yıl sonra İspanya’nın kazandığı turnuva, 1968 yılında, İtalya’nın ev sahipliğinde oynandı.

O dönemlerde Avrupa Futbol Şampiyonası’na katılmak için grup aşamasını geçmeli ve çeyrek final turunda rakibinizi elemeliydiniz. Resmi olarak şampiyona, yarı final müsabakalarıyla başlıyordu.

Eleme gruplarında Romanya, İsviçre ve Güney Kıbrıs’la eşleşen İtalya, Luigi Riva ve Alessandro Mazzola’nın liderliğinde grubunu ilk sırada tamamlamayı başardı. Çeyrek finalde Bulgaristan ile eşleşen ekip, ilk maçı 3-2 kaybetmesine rağmen, Napoli’de oynanan rövanş maçından 2-0’lık zaferle ayrıldı ve finallere katılma başarısı gösterdi.

Yarı final aşamasında İngiltere ile Yugoslavya eşleşmiş, İtalya’nın rakibi ise son iki turnuvanın dominant takımı Sovyetler Birliği olmuştu. Floransa’da oynanan müsabakada İngiltere’yi deviren Yugoslavya, finaldeki rakibini beklemeye başlamıştı.

Napoli’de, o dönemki ismiyle San Paolo Stadyumu’nda karşılaşan İtalya ve Sovyetler Birliği, 90 dakika boyunca birbirlerinin filelerini havalandırmayı başaramadı. Uzatma dakikalarında da eşitlik bozulmadı ve müsabaka 0-0 tamamlandı.

Bu skor, Yugoslavya’nın finaldeki rakibini belirlemeye yetmiyordu. Turnuvanın kuralları, berabere biten müsabakaların seri penaltı atışlarıyla sona ermesi talimatını içermiyordu. Peki, ikinci finalist nasıl belli olacaktı?

Yugoslavya, rakibini futbol tarihinin en ilginç yöntemlerinden biriyle öğrendi.

İtalya-Sovyetler Birliği maçının galibi, yazı-tura atışlarıyla ilan edilecekti. Birbirine üstünlük kuramayan iki ekibin kaderi artık tamamen şansa bağlıydı. Yazı-tura atışını kazanan İtalya, Sovyetler Birliği’ni turnuvanın dışına iterek finale çıkmayı başardı.

8 Haziran günü, Roma Olimpiyat Stadı’nda oynanan final maçı, Dzalic ve Domenghini’nin karşılıklı golleriyle 1-1 sonuçlanmıştı. UEFA, bu kez metot değiştirdi ve maçın 2 gün sonra, 10 Haziran tarihinde tekrar oynanmasına karar verdi.

Tekrar maçında Luigi Riva ile öne geçen İtalyanlar, Pietro Anastasi’nin golüyle farkı ikiye çıkardı ve son düdüğe kadar skoru korumayı başardı. 2-0’lık galibiyet sonucu “gök mavililer”, 1968 Avrupa Futbol Şampiyonası’nda kupayı müzesine götürmeyi başardı.

Bu zafer, İtalya’nın tarihindeki tek Avrupa şampiyonluğunu olma özelliğini koruyor. Futbol tarihine direkt olarak etki eden para atışı, Çizme’ye bu apoleti kazandırmakla birlikte belki de Sovyetler Birliği’nin ikinci, Yugoslavya’nın ilk ve tek şampiyonluk hayallerini suya düşüren etmen oldu.

Avrupa Şampiyonalarında bir daha para atışı ile skor tayin edilmedi. 1976 yılında, 2-2’lik beraberlikle son bulan Çekoslavakya-Batı Almanya mücadelesi, penaltı atışları uygulamasıyla sona erdi. Şampiyonluk penaltısını atan Antonin Panenka, futbol literatürüne“Panenka penaltısı” olarak geçecek vuruşuyla ülkesini şampiyonluğa götürmeyi başardı.
 

Kaynak : Alperen Doğan / TRT SPOR