Yüksek bonservisli transferler piyasa değerini artırır mı?

Yüksek bonservisli transferler liglerin piyasa değerini ne kadar etkiliyor? Dünya ligleri, bonservis harcamalarını artırdıkça ekonomik olarak nasıl etkileniyor? Veriler ışığında inceliyoruz.

Yüksek bonservisli transferler ya da yüksek piyasa değerine sahip futbolcuların transferleri, liglerin piyasa değerini artırır mı?

Özellikle de milenyum çağında çılgınlığa dönüşen transfer harcamalarıyla, futbolda piyasa değeri her geçen sezon daha artıyor. Kimi ligler düşük bonservisle satın aldığı oyuncuların değerlerini yükselterek ya da altyapısından çıkardığı oyuncuları parlatarak ligin değerini yükseltmeyi tercih ediyor. Hollanda, Portekiz, Belçika ve Balkan Ligleri bunun en büyük örnekleri konumunda. Avrupa’nın özellikle de 5 büyük ligiyse yüksek bonservisli transferler yaparak kadro kalitelerini yükseltmeyi tercih ediyor.

Peki, Süper Lig transferde hangi politikayı tercih ediyor?

Türkiye son yıllarda, oyuncu ihraç eden bir ülke konumuna girmiş durumda. Süper Lig ekiplerinin içinde bulunduğu borç yükü de bu tercihe biraz zorunlu olarak yönlendiriyor. Takımlarımızın altyapılarından çıkan genç Türk oyuncular, Avrupa’da oynamayı bir hedef olarak koyuyor. Çağlar Söyüncü, Ozan Kabak, Cenk Özkaçar, Emirhan İlkhan, Rıdvan Yılmaz, Yusuf Yazıcı, Cengiz Ünder gibi milli futbolcular, ülkemizden Avrupa’ya giden ve takımlarına bonservis bedeli kazandıran isimler oldu. Ayrıca takımlarımızın farklı ekiplerden düşük maliyetlerle kadrosuna katıp satışında kar elde ettikleri Vedat Muriqi, Elif Elmas, Trezeguet, Kim Min Jae gibi isimler de futbolcu ihracını tercihini destekleyen isimler oldu. Ancak ülkemizden yurt dışına göreceli yüksek bonservislerle giden yerli yabancı oyuncular olsa da 4 büyükler özellikle de bu sezon oyuncu transferine önemli bir bütçe ayırdı. Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor; transferlere şu ana kadar 82 milyon avro harcama yaptı.

Bu sezon Süper Lig’deki 19 takımın kadrolarının toplam piyasa değeriyse 1 milyar 30 milyon avro değerine ulaştı. Geçtiğimiz sezon yaz transfer döneminde 4 büyük kulüp, transferlere 65 milyon avroluk bir bütçe ayırmıştı. Ligdeki 20 takımın toplam kadro değeriyse 765 milyon avroydu. Sadece 1 sezonda bile özellikle de 4 büyük kulübün transfere yaptığı harcamaların artışı, ligin kadro değerinin artmasına etken oldu. Bu yaz transfer döneminde Beşiktaş Weghorst, Gedson Fernandes, Saiss; Fenerbahçe Joao Pedro, Michy Batshuayi; Galatasaray, Torreira, Oliviera, Mertens, Trabzonspor da Maxi Gomez, Marc Bartra gibi piyasa değeri yüksek ve kariyerli futbolcular transfer etti.

Avrupa’nın dev ligi Premier Lig de geçtiğimiz sezona göre transfer harcamalarını artırdı. Bu sezon 20 kulüp, transfere 2 milyar avro harcadı. Kış transfer dönemi de dahil geçtiğimiz sezonun toplam harcamasıysa 1 milyar 500 milyon avroydu. Böylece Ada Futbolu, sadece yaz dönemi transfer harcamasıyla bile geçen sezonu 500 milyon avro geçmiş durumda. Bu transfer harcamalarıyla ligin değeriyse yüzde 2 oranında artış gösterdi. Dünyada yaz transfer döneminde en çok harcama yapan kulüpler sıralamasında ilk 5’de Premier Lig ekipleri yer alıyor. İlk 20’de ise 12 Premier Lig kulübü bulunuyor.

İspanya La Liga ve İtalya Serie A’da geçtiğimiz sezona göre transfer harcamasını artıran liglerden oldu. La Liga’da 450 milyon avro harcama yapılırken, 153 milyon avro ile Barcelona tüm harcamaların büyük bölümünü tek başına oluşturdu.

La Liga için geçtiğimiz yaz transfer döneminde bu rakam 155 milyon avroydu. Ligin toplam kadro değeriyse yüzde 3’lük bir artış gösterdi ve 4 milyar 900 milyon avroya ulaştı. İtalya Ligi’ndeyse geçtiğimiz sezon bonservislere 447 milyon avro ödenmişti. Bu yaz transfer dönemindeyse Çizme ekipleri 750 milyon avro harcama yaptı. Bonservis harcamalarını artıran İtalya ekiplerinin toplam kadro değeriyse geçen sezona göre yüzde 2 artış gösterdi.

Geçtiğimiz sezon transferlere 490 milyon avro harcayan Bundesliga ise bu yaz transfer döneminde 450 milyon avro bonservis ödedi. Avrupa’nın 4 büyük liginde geçen sezona göre daha az transfer harcaması yapan tek lig olan Bundesliga’nın toplam piyasa değeriyse yine geçen sezona göre yüzde 6 virgül 5’lik bir düşüş yaşadı.

Süper Lig, Premier Lig, La Liga ve Serie A’daki transfer harcamalarındaki artış, doğru orantılı olarak liglerin kadro değerlerinde de artışa etken oldu. Ancak son olarak incelediğimiz Bundesliga’daysa harcamalardaki düşüş ve önemli oyuncuların farklı liglere transfer olması, ligin kadro değerini düşürmüş durumda.

Kimileri için transfer harcamaları liglerin kadro değerlerini artırmazken, istatistiklere baktığımızdaysa transfere geçen sezona göre daha fazla bütçe ayıran liglerin kadro değerleri yükselişe geçmiş durumda…

Kaynak: Musa Cankat Koç -TRT SPOR