Sutopu Terimleri Sözlüğü

Sutopu, güç, dayanıklılık, koordinasyon ve stratejinin birleştiği dinamik bir takım sporudur. Oyunu daha iyi anlamak ve profesyonel düzeyde yorumlayabilmek için kullanılan terimlere hâkim olmak büyük avantaj sağlar. Bu kapsamlı sutopu terimleri sözlüğü, hem yeni başlayanlar hem de ileri düzey sporcular için başvuru kaynağı niteliğindedir.

---

📘 Genel Tanımlar

• Sutopu: İki takımın, su içinde topu rakip kaleye atarak sayı kazanmaya çalıştığı olimpik takım sporu.

• Oyun Alanı: 20–30 m uzunluğunda, 10–20 m genişliğinde ve en az 1.8 m derinliğinde havuz.

• Periyot: Maç 4 x 8 dakikalık periyotlar halinde oynanır.

• Skorboard: Skor, periyot, şut saati ve faul bilgilerini gösteren elektronik pano.

• İlk Yüzme (Sprint): Her periyot başında topa ilk ulaşmak için yapılan yüzme yarışı.

• Breakaway: Oyuncunun savunmayı geçip kaleciyle bire bir kaldığı pozisyon.

• Timeout (Mola): Her takımın maçta genellikle iki kez kullanabileceği 1 dakikalık taktik aralar.

---

🧍‍♂️ Mevki Açıklamaları

• Kaleci: Kaleyi korur, yalnızca o topa iki elle müdahale edebilir.

• Set Oyuncusu (Center Forward / Hole Set): Rakip kale önünde pozisyon alır, fizik gücüyle gol arar.

• Defansif Set (Hole D): Set oyuncusunu savunur, güçlü ve konum bilgisi yüksek olmalıdır.

• Point: Hücumu organize eder, topun dağıtımını sağlar.

• Wings (Kanatlar): Kaleye yakın yan bölgelerde pozisyon alır, hızlı şut imkanı yaratır.

• Driver: Kaleye yüzerek savunmayı delen hareketli hücum oyuncusu.

• Perimeter Player: Hücumun çevresinde pas trafiğini sağlayan oyuncular.

---

🛠️ Ekipmanlar

• Sutopu Topu:

  • Erkekler: Boyut 5 – Çap 68–71 cm

  • Kadınlar: Boyut 4 – Çap 65–67 cm

• Bone (Şapka): Kulak koruyucu içeren numaralı şapkalar; beyaz (ev sahibi), mavi (deplasman), kırmızı (kaleci).

• Kaleci Bonesi: Genellikle kırmızı renkte, numarası 1.

• Mayo/Şort: Dayanıklı, su direncini azaltan, vücudu saran kıyafet.

• Kaleci Eldiveni (Nadiren): Özellikle antrenmanlarda tercih edilebilir.

---

📏 Kurallar ve İhlaller

• Şut Saati (Shot Clock): Takımın hücumu 30 saniye içinde tamamlaması gerekir.

• 5 Metre Kuralı: 5 m çizgisi dışından yapılan fauller veya çekilen şutlar ayrı değerlendirilir.

• Süre İhlali: Hücum süresi veya periyot süresi dolduğunda şut atılmazsa top karşı takıma geçer.

• Bireysel Faul (Ordinary Foul): Hafif temaslı ihlallerde çalınır, oyuncu 1 m geri çekilir.

• Kişisel Faul (Major Foul): Sert çekme, batırma gibi eylemlerde verilir, oyuncu 20 saniye dışarı çıkar.

• 3 Faul Kuralı: 3 kişisel faul alan oyuncu diskalifiye olur.

• Penaltı Atışı: Kaleye 5 m’den yapılan şut.

• Topla Oynama Kısıtı: Oyuncular topa yalnızca tek elle dokunabilir; kaleci hariç.

• Oyuncu Değişimi: Sadece takımın değişim bölgesinden yapılabilir.

---

⚙️ Teknik Hareketler

• Eggbeater Kick: Oyuncunun dik şekilde su üzerinde kalmasını sağlayan dairesel ayak hareketi.

• Dry Pass: Havadan doğrudan takım arkadaşına atılan pas.

• Wet Pass: Topun suya bırakılarak pas verilmesi.

• Lob Shot (Aşırtma): Kalecinin üzerinden topun yumuşak bir yay ile kaleye gönderilmesi.

• Skip Shot: Topun suya çarptırılarak kaleye yönlendirilmesi.

• Turn Move: Set oyuncusunun savunmacıdan sıyrılıp dönerek şut atması.

• One-Timer Shot: Pas gelir gelmez doğrudan şutla bitirilen hamle.

---

🧠 Oyun Stratejileri

Hücum Stratejileri

• 4–2 Dizilişi: 4 oyuncu çevrede, 2 oyuncu içeride pozisyon alır.

• 3–3 Dizilişi: Dengeli hücum sistemi, ortada set oyuncusu yer alır.

• Counter Attack: Topun kapılmasıyla hızlı hücum yapılması.

• Man-Up (Power Play): Rakip eksikken yapılan organize hücum.

• Isolation Play: Bireysel yetenekli oyuncuya alan açılarak skor arama.

Savunma Stratejileri

• Press Defense: Bire bir markaj uygulanan sıkı savunma.

• Zone Defense (Alan Savunması): Oyuncular belirli bölgeleri savunur.

• Drop Defense: Set oyuncusunu kapatmak için savunmanın geri çekilmesi.

• Double Team: Özellikle tehlikeli oyuncuya iki kişiyle yapılan baskı savunması.

• Man-Down: Kendi takımının eksik olduğu savunma durumu.

---

🌍 Uluslararası Federasyonlar ve Organizasyonlar

• World Aquatics (eski FINA): Su sporlarının dünya genelinde yöneticisi.

• LEN: Avrupa sutopu müsabakalarını düzenleyen kurum.

• TSSF: Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu – Türkiye’de sutopu ve su altı branşlarını yönetir.

• Olimpiyat Oyunları: Sutopu, 1900 yılından itibaren olimpik sporlardandır.

• Dünya Sutopu Şampiyonası

• LEN Champions League

• FINA World Cup & World League

• Akdeniz Oyunları ve Universiade: Uluslararası çoklu spor etkinliklerinde yer alır.

---

📒 Diğer Terimler

• Geri Dönüş: Hücumdan sonra savunma pozisyonuna hızlı geçiş.

• Sudan Çıkış (Lift Out): Oyuncunun su yüzeyinin üstüne yükselerek pas veya şut yapması.

• Top Kontrolü: Oyuncunun topu yakalayıp saklaması ya da yönlendirmesi.

• Fiziksel Temas: Sutopunun doğası gereği sıkça yaşanır ancak kurallar dahilinde olmalıdır.

• Mental Dayanıklılık: Yüksek tempo ve temas gerektiren bu sporda konsantrasyonun korunması kritik önem taşır.

---

Bu kapsamlı sutopu terimleri sözlüğü, sporun temelinden profesyonel düzeye kadar geniş bir içeriği barındırır. Mevki bilgileri, oyun kuralları, teknik hareketler ve stratejiler sayesinde hem oyuncuların hem de izleyicilerin oyunu daha bilinçli analiz etmesi mümkün olacaktır. Sutopuna dair detaylı bir kaynak arıyorsanız, bu sözlük sizin için vazgeçilmez bir rehber niteliğindedir.